Scholen en verenigingen
Scholen
In de Joodse ‘Buurt’ in het centrum van Den Haag heeft een aantal scholen gestaan waar Joods godsdienstig onderwijs werd gegeven. Vlakbij de synagoge aan de Voldersgracht kwam in 1834 een school voor arme Joodse kinderen. Op deze school werden de gewone lessen gegeven en na schooltijd of op zondagochtend Joods godsdienstig onderwijs. In 1855 werd een nieuwe grote school aan de Voldersgracht geopend.
Dwars door het oude Haagse centrum werd in 1922 de Grote Marktstraat aangelegd. De (tweede) synagoge aan de Voldersgracht moest hierdoor worden gesloopt. Ook de school voor Joods onderwijs kwam onder de slopershamer terecht.
In de Bezemstraat (thans rabbijn Maarsenplein) kwam in 1928 een nieuw gebouw, waarin drie scholen (de scholen A, B en C) werden gehuisvest. De A-school was speciaal bestemd voor kinderen die ook voortgezet onderwijs zouden gaan volgen. Op de scholen A en B werd les gegeven volgens het zogenaamde Haagse Stelsel waarin niet alleen gewone lessen werden gegeven, maar onder schooltijd ook Joods godsdienstonderwijs. Vooral Joodse kinderen bezochten deze scholen. Op sabbat en op de Joodse feestdagen kregen de kinderen op deze school vrij.
Ook op andere scholen werd Joodse les gegeven zoals aan de Openbare school in de Galvanistraat voor kinderen uit Duinoord.
Ontruiming school Bezemstraat vanwege de mobilisatie. 1939, foto uit fotoalbum: H.A.W. Douwes, collectie Haags Gemeentearchief
Foto Joods historisch museum
Sport- en toneelverenigingen
In ‘de Buurt’ ontstond in 1911 een eigen Joodse voetbalvereniging. De voetbalvereniging werd op 14 januari 1912 ingeschreven bij de Haagse Voetbal Bond onder de naam ‘De Ooievaars’. In 1935 kreeg ‘De Ooievaars’ concurrentie. Toen werd een tweede Joodse voetbalclub opgericht, de H.J.V.C. ‘Tempo’. Andere kinderen gingen turnen bij de Joodse gymnastiekvereniging ’s-Gravenhage, die sinds 1912 bestond. Kinderen uit de hele stad werden lid van deze vereniging. Op 6 maar 1916 is de Joodse vereniging TOP (Toneel, Ontwikkeling en Philantropie) opgericht. De jonge toneelspelers gaven voorstellingen voor andere Joodse verenigingen of zamelden met hun voorstellingen geld in voor goede doelen. TOP had ook een dansgroep en een sportafdeling waar clubleden tennisten of korfbal speelden.